Số là hôm 19/01/2024, đứa cháu họ từ thành phố Hồ Chí Minh về thăm tôi, sau ba mươi tám năm xa cách. Đây lại đúng vào dịp Phú Lộc của huyện Thạnh Trị (Sóc Trăng) vừa được công nhận: “ Xây dựng thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh”. Đưa cháu dạo quanh thị trấn nhỏ ngày nào mà giờ đây đổi mới, khác xưa: rộng rãi, khang trang, nhộn nhịp như ngày hội… Hai chú cháu mới ghé Công viên Thạnh Trị, uống li nước mía quê nhà mà lòng thấy lâng lâng, như mê tình đất, say tình người. Thằng cháu tôi quá đỗi ngạc nhiên khi thấy quê mình thay da đổi thịt nhiều quá. Cuộc sông dân quê mình sung túc hơn, văn minh trước. Ngay cả nhiều người dân sống ở đây mấy chục năm cũng ngỡ ngàng... Từ dòng sông in mây trời xanh biếc, mát rượi, công viên ngập gió, ngập nắng vàng ươm. Tiếng người hỏi chào nhau, tiếng trẻ nô đùa, tiếng còi xe giòn giã. Áo màu khoe sắc lũ lượt trong hàng cây xanh, tung tăng cùng cờ phướn lung linh như cầu vồng khoe sắc. Hàng quán mọc lên như nấm, khu vui chơi giải trí của trẻ em tưng bừng, nhộn nhịp. Lâu lắm rồi, trẻ em vùng quê ao ước, nay mới có nơi vui chơi rộng rãi như thế. Những cụ già tập dưỡng sinh; nhóm người đi thể dục mỗi chiều; người đi chợ mua sắm Tết; người đón con đi học về; người đưa người thân đi dạo phố… Gương mặt rạng rỡ nụ cười như mai vàng chúm chím khoe sắc thắm. Mấy em nữ sinh thướt tha trong tà áo dài trắng lướt qua thị trấn như điểm tô thêm cho tứ xuân của quê mình. Mấy chú chim cất vang giọng hót, khiến chùm hoa giấy nhuộm sắc pháo hồng cũng đua đưa trong nắng xuân sang.
Cầu đi bộ nơi Công viên Thạnh Trị
Thôi đã qua rồi những năm đói nghèo như rơm rạ! Đánh Tây, đuổi Mĩ gian truân. Tôi xin cúi đầu tri ân cha ông, các má, các anh và các chị đã đổ bao nước mắt, mồ hôi, xương máu cho Thạnh Trị no ấm như ngày nay. Gặp anh Trầm Hữu Chấn (nhân viên Bưu chính ngày trước), anh mở ngăn kí ức bùi ngùi kể lại: “Chỗ công viên bên kia ngày trước là đường lầy lội, khi đi vào Huyện đội, Tòa án và Huyện ủy….Hai bên còn ao mương, cỏ dại mọc đầy. Bên nay là Trung tâm Y tế, trường Tiểu học và trường cấp hai. Lục bình, cỏ sậy mọc um tùm…”. Từ ngày 31/10/2003, khi tách ra và thành lập huyện Ngã Năm, Thạnh Trị đứng trước muôn vàn khó khăn, thử thách vì phải đối mặt với khó khăn cơ sở hạ tầng, dân số gia tăng, đói nghèo, thất học…. Khó khăn nhất là các vùng sâu, vùng xa, vùng kháng chiến cũ và vùng có đông bào dân tộc khmer sinh sống: thiếu lúa gạo, thiếu nước ngọt, thiếu ăn, thiếu mặc nhưng sợ nhất là thiếu cái chữ … Giao thông nông thôn thời ấy chủ yếu là đường đất, phương tiện đi lại chủ yếu là xuồng ghe, chỉ duy nhất có tỉnh lộ 61B từ Thạnh Trị đi Ngã Năm là có thể đi xe trên đường trải đá. Nhưng thời ấy con đường đá gập ghềnh không kể hết bao nhiêu ổ gà, ổ voi. Người dân sinh hoạt, buôn bán, giao lưu thật khó khăn. Bao trẻ em ước mơ có con đường nhựa, có cây cầu bê tông để đến trường như là truyện cổ tích…
Không phải mơ đâu! Truyện cổ tích ngày ấy, bây giờ đã thành hiện thực. Đồng chí Trương Vũ Phương, Bí thư Huyện ủy vui mừng trả lời các phóng viên rằng: “Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt trên 7%; cơ cấu kinh tế các khu vực tiếp tục chuyển dịch đúng hướng. Tổng sản phẩm trên địa bàn huyện (GRDP) bình quân đầu người đạt 68 triệu đồng (tăng 16,7% so cùng kỳ). 20/20 chỉ tiêu đều đạt và vượt… Tổng diện tích sản xuất 2 vụ lúa (Đông - Xuân và Hè - Thu) đạt 55.413ha, đạt 100,88% kế hoạch…”. Điều đáng vui mừng và tự hào là năm nay, huyện có thêm một xã được công nhận xã nông thôn mới, lũy kế 8/8 xã nông thôn mới và một thị trấn đạt đô thị văn minh… Các trường trạm, con đường đổi mới, kiên cố, khang trang. Nông sản trúng mùa, nhà nhà no ấm. Hương sắc xuân đang ngập tràn trên đất Thạnh Trị quê mình.
Hai chú cháu thả xe bon bon trên quốc lộ 1A, đi ngang bến xe, Trường THPT Trần Văn Bảy (đạt chuẩn quốc gia), rồi qua Cầu Phú Lộc, vào chợ thấy cảnh mua bán nhộn nhịp, đông vui. Xuôi qua Ủy ban nhân dân Huyện, vòng về con đường rộng mở, nhà mới mọc lên, người xe tấp nập. Đứa cháu nhìn Trường Mầm non Hoa Hồng quá đồ sộ, xanh đẹp không khỏi trầm trồ ngợi khen. Nhìn các bé vui đùa trên cầu tuột, nhà banh, nhảy múa trên sân những chú chim non hồn nhiên, trong sáng. Xuôi về tỉnh lộ 61B, xe chạy ngang Trung tâm Y tế huyện cao tầng, hiện đại, khang trang; thả xe qua xã Thạnh Trị, Thạnh Tân, vừa đạt chuẩn nông thôn mới, đâu đâu cũng đường làng rộng mở, hoa thơm khoe sắc, vườn cây trĩu quả xum xuê. Trường trạm ngập tràn ngói mới. Những cánh đồng vàng trĩu hạt, ngậy hương lúa chín. Vòng về Tuân Tức, chạy trên đường Trần Văn Bảy, cháu tôi thật sự choáng ngợp, bởi con hẻm nhỏ ngày nào, nay đã là con đường rộng thênh thênh, có vỉa hè, hàng cây bóng mát, xe mười mấy tấn cứ tha hồ chạy trong nắng gió….
Quây quần bên mâm cơm chiều, cả nhà hàn huyên tâm sự. Thưởng thức cái vị ngọt dẻo thơm của gạo ST 25 với canh chua cá lóc nấu với năn, cá trạch kho nghệ vàng ươm và uống một ngụm rượu nếp thì còn gì tuyệt cú mèo bằng! Thấy cháu tôi bay bổng lâng lâng…tôi hỏi sợ nó say. Nó tâm đắc mà rằng: không phải say vì chút rượu quê mà say vì choáng ngợp trước sự thay đổi nhanh quá của quê hương. Say! Say đất, say tình. Say hương sắc xuân đang ngập tràn trên đất quê mình- Thạnh Trị mến thương!
Tiếng nhạc nhà ai lại vang trong chiều nay:
“Xuân, xuân ơi, xuân đến rồi!
Cánh én bay về cho tim mình nao nức.
Xuân, xuân ơi, xuân đến rồi!
Những đóa mai vàng chào mừng xuân sang.”…